Ndihma e parë: Sulmi astmatik

Astma është një sëmundje kronike e rrugëve të frymëmarrjes (bronkeve) që shkakton sulme me spazma dhe vështirësi në frymëmarrje. Obstruksioni i rrugëve të frymëmarrjes është rezultat i inflamacionit dhe ënjtjes së bronkeve, gjë që e bën të vështirë rrjedhjen normale të ajrit. Këto sulme mund të shkaktohen nga faktorë të ndryshëm, si alergjenët, infeksionet, ankthi, ftohja ose sforcimi fizik. Shumë shpesh pacientët përjetojnë sulme të papritura pa ndonjë arsye të dukshme. Njerëzit me astmë mund të trajtohen, në varësi të ashpërsisë së gjendjes së tyre, me inhalatorë shpëtimi ose nebulizatorë të rregullt. Ata zakonisht mund të menaxhojnë sulmet duke përdorur inhalatorin e tyre në shenjën e parë të një sulmi, por mund të kenë nevojë për ndihmë dhe inkurajim.

Shenjat e një ataku astme:

• Vështirësi në frymëmarrje
• Pëshpëritje
• Vështirësi në të folur, duke çuar në të folur të paqartë dhe në pëshpëritje
• Kollitje
• Shqetësim dhe ankth
• Karakteristikat e hipoksisë, të tilla si një nuancë gri-blu në buzë, veshë dhe thonjtë (cianozë)
• Lodhje e rëndë, viktima mund të humbasë vetëdijen

Si mund të ndihmoni:

• Tregohuni të qetë dhe qetësoni viktimën. Ndihmojeni atë të marrë dozën e zakonshme nga inhalatori. Kërkojini që të marrë frymë ngadalë dhe thellë.
• Uleni atë në pozicionin që e gjen më të rehatshëm; mos e lini të shtrihet.
• Një sulm i lehtë duhet të zhduket brenda pak minutash. Nëse jo, kërkojini viktimës të marrë një dozë tjetër nga inhalatori i saj.
• Thirrni ndihmë emergjente nëse sulmi është i rëndë, inhalatori nuk tregon efekt, gjendja e viktimës përkeqësohet; gulçimi e bën të vështirë të folurin; ajo po lodhet.
• Ndihmoni viktimën të përdorë inhalatorin e saj sipas nevojës. Monitoroni shenjat e saj jetësore – nivelin e vetëdijes, frymëmarrjen dhe pulsin – derisa të arrijë arijë ndihma e shpejtë.
• Nëse ky është sulmi i parë dhe viktima nuk ka inhalatorë për astmën, telefononi menjëherë ndihmën e shpejt.
• Nëse viktima humb vetëdijen dhe vështirsohet shum frymëmarja, filloni me reanimacion kardiopullmonar deri sa të vjen ndihma e shpejtë.