Ndihma e parë: Lëndime nga presioni ose shtypja

Një lëndim nga presioni ose shtypja është një lloj dëmtimi që ndodh kur një pjesë e trupit është e ekspozuar ndaj presionit të fortë ose shtуpjes, gjë që mund të shkaktojë dëmtim të enëve të gjakut dhe strukturave të indeve. Kjo mund të ndodhë për shkak të situatave të ndryshme, si aksidente automobilistike, tërmete apo aksidente të tjera ku trupi i nënshtrohet presionit të madh. Një dëmtim i presionit mund të përfshijë fraktura, ënjtje dhe gjakderdhje të brendshme. Forca e ngjeshjes mund të ndërpresë rrjedhën e gjakut, duke rezultuar në mpirje në vendin e lëndimit.

Nëse viktima mbetet në kurth për një kohë të gjatë, mund të rezultojnë dy komplikime serioze. Së pari, shtypja e zgjatur mund të shkaktojë dëme të mëdha në indet e trupit, veçanërisht në muskuj. Pasi të hiqet presioni, gjendje shoku mund të zhvillohet me shpejtësi pasi lëngu i indeve rrjedh në zonën e dëmtuar. Substancat më të rrezikshme, toksike grumbullohen në indet e dëmtuara të muskujve rreth një dëmtimi. Nëse ato hyjnë në qarkullim, këto toksina mund të bëjnë që zemra të përjetojë fillimisht një aritmi kërcënuese për jetën ose më vonë dështimin e veshkave. Ky proces, i quajtur “sindroma e shtypjes”, është jashtëzakonisht serioze dhe mund të jetë fatale.

Si mund të ndihmoni:

• Nëse e dini se viktima është bllokuar për më pak se 15 minuta dhe mund ta lironi, bëjeni sa më shpejt të jetë e mundur. Kontrolloni për gjakderdhje të jashtme dhe mbajeni atë të qëndrueshëm dhe mbështesni çdo frakturë të dyshuar. Trajtojeni viktimën për gjendje shoku, por mos i ngrini këmbët.
• Nëse viktima është e shtypur për më shumë se 15 minuta ose nuk mund të lëvizni shkakun e lëndimit, lëreni atë në pozicionin e gjetur dhe qetësoni.
• Telefononi për ndihmë urgjente, duke i dhënë dispeçerit detaje të qarta të incidentit.
• Monitoroni gjithashtu shenjat vitale – nivelin e vetëdijes, frymëmarrjen dhe pulsin – ndërsa prisni që të vijë ndihma.