Ndihma e parë: Gjakderdhje e jashtme

Kur gjakderdhja nga plaga është e rëndë, mund të jetë dramatike dhe shqetësuese. Nëse gjakderdhja nuk kontrollohet shpejtë, mund të zhvillohet gjendje shoku dhe viktima të humbasë vetëdijen. Kur trajtoni një plagë me gjakderdhje të madhe, së pari kontrolloni për objekte të ngujuara në plagë; kini kujdes që të mos shtypni drejtpërdrejt në objektin si p.sh. qelq i ngujuar.

Si mund të ndihmoni:

• Hiqni ose prisni rrobat sipas nevojës për të ekspozuar plagën.
• Ushtroni presion të drejtpërdrejtë në plagë me gishta duke përdorur garzë sterile ose të pastër. Nëse nuk keni garzë, përdorni një leckë të pastër për të ushtruar presion të drejtpërdrejtë. Nëse ka një objekt të ngujuar në plagë, ushtroni presion në të dy anët e objektit për ta hequr atë nga plaga.
• Mbani presion të drejtpërdrejtë në plagë për të kontrolluar gjakderdhjen. Plaga duhet të jete mbi nivelin e zemrës së viktimës për të zvogëluar humbjen e gjakut.
• Ndihmoni të dëmtuarin të shtrihet. Për shkak se mund të ndodhë gjendje shoku, duhet të ngrihen dhe të mbështeten këmbët e tij  më lartë, në mënyrë që ato të jenë mbi nivelin e zemrës së tij.
• Telefononi menjëherë dhe kërkoni ndihmë urgjente mjekësore.
• Mbajeni ose fiksoni garzën me një fashë mjaftueshëm të shtrënguar për të mbajtur presionin, por jo edhe aq shumë sa të dëmtojë qarkullimin.
• Nëse gjakderdhja e deporton garzën, vendosni një garzë të dytë mbi të parën. Nëse gjaku depërton edhe përmes garzës së dytë, hiqini të dyja dhe aplikoni një të re, duke u kujdesur që të bëni presion pikërisht mbi pikën e gjakderdhjes.
• Kontrolloni qarkullimin jashtë fashës. Nëse qarkullimi është i dëmtuar, lironi pakës fashën.
• Monitoroni shenjat vitale – nivelin e vetëdijes, frymëmarrjen dhe pulsin ndërsa prisni që të vijë ndihma e shpejtë.
• Nëse viktima humb vetëdijen, vlerësojeni frymëmarrjen normale dhe pullsin, nëse mungojnë, filloni me reanimacion kardiopullmonarë.